Бу кышны да уздык

КУРКУ

Кая барып бәрелергә
Белмәгән чаклар була.
Юллар бикле, тел йозаклы,
Күзгә ком җиле тула.

Яфрак астына керсәң дә,
Анда – тышта бер тавыш
Ят телдә майтлап сүгенә…
Кечкенәдән үк таныш.

Тышауланган аяк белән
Тик таптанып торасың.
Кычкырасы килә дә бит…
Тик ничек кычкырасың?

Бүтәннәрнең тыны да, дип,
Чыкмый әнә, шым бул син!
Сулама, күрмә, ишетмә! –
Кабырчыгың йомылсын.

Качасы килә дә кайчак…
Булмый яңадан туып.
Тик тор! – дим, кая качсаң да,
Куркуың тотар куып.

23.11.2021

 

***
Кич яуган кар иртән каралган.
Заман шундый! – безгә нинди сан?
Төнгә кереп югалган юлчы
Кайтмас инде өйгә яңадан.

08.01.2022

 

ИЗҮЛӘРЕ АЧЫК

Әсхәт Хисмәткә

Әсхәткә дә җитмеш киткән тулып! –
Озын гомер тагын юрарлык.
Ә бит кайчан гына, егет булып,
Казан урамнарын урадык.

Ул сәхнәгә чыкса – дөнья хикмәт!
Юлы аның киң дә, иркен дә.
Изүләре ачык Әсхәт Хисмәт
Чал булса да җилләр иркендә.

Ул җырласа, моң уяна җанда,
Сагыш биләп ала күңелне…
Бездән соң да ул моң бу дөньяга
Улларыбыз аша түгелер…

Сүзен әйтсә, аңа турылык хас, –
Әлкиләрдән килгән ул холык.
Якты күңеленә тузан кунмас, –
Сүрелмәсен һич шул яктылык!

17.01.2022

 

СОҢГЫ ХӘБӘРЛӘР

“Сиңа оек бәйлим”, – диде ана…
Ни әйтергә белми күңле тулды.
Эндәшмәде беркем. Тик бераздан
“Мин аяксыз калдым,” – диде улы.

“Син борчылма, башың исән булсын,” –
Диде ана, тешен кысып, түзеп.
Түрәләрнең бусагасын таптап,
Ул аяксыз калган иде үзе.

Сакларга бит кирәк ватанны, дип,
Кат-кат кабатлады военкомат.
Кайтып җитәр тиздән, янәмәсе,
Мидәл асып, айт-двага атлап.

Телефонын яңагына кысып,
Өзгәләнә ана, уртын чәйни.
Колагында тик бер аваз чыңлый:
“Монда кеше үтерәләр, әни!”

08.11.2022

 

ЭҢГЕР

Йә дөньяны үзгәртәм мин бүген…
Разил Вәлиев

“Йә дөньяны үзгәртәм мин бүген,
Йә булмаса үзем үзгәрәм!” –
Яшьлек таңнарында әйткән сүзнең
Кайтавазы килде көзләрдән.

Алгысындык дөнья үзгәртергә,
Элгәрләрдән күреп, безләр дә.
Сүрән хисле чал егетләр булып
Килеп кердек менә көзләргә.

Ачылса да кайчак шигырь сере,
Табылмады дөнья чыгыры.
Таңнар безне таныр дигән чакта
Күзебезгә эңгер йөгерде.

Сары чәчен җилдә җилфердәтеп,
Көз утыра инде тезләрдә.
Без һаман шул – үзгәрмәдек бугай…
Дөнья гына,
оятсыз,
үзгәрә.

20.11.2022

 

 

ДӘВЕР

“Мин хаклык!” – дип үзен игълан итте Ялган,
Гадел сүзгә хәзер шул кадәр дә авыр.
Кеше бәяләре яу кырында калган,
Шалкан бәяләре күтәрелгән дәвер.

19.03.2023

 

КИТӘР ИДЕМ ХУШ ДИМИЧӘ

Кешеләрдән качып ераккарак,
Зелпе куаклары төбендә,
Аяк бөкләп, бөҗәкләргә карап,
Утырасы килә тын гына.

Анда бәлки тынлык хөкем сөрә,
Анда бәлки гадел дөньядыр…
Калгысаң да таңда, йөгерә-йөгерә,
Аккош чаңраганы уятыр.

Туплар гөрелтесе ишетелмәс,
Кан исеннән беркем исермәс.
Су буенда бары учак дөрләр,
Тонык кына уйчан су гөрләр.

Төтен булып ялган кермәс күзгә,
Яңагымны назлар тагын яз.
Китәр идем хуш димичә сезгә…

Андый дөнья ләкин табылмас.

17.04.2023

200
Тәхет куяр өчен җир аз ласа,
Илләр белән илләр бугазлаша –
Сылтау гына булсын бурларга.
Еллар тынчу, юллар һаман өзек,
Тургай сайрый үзәкләрне өзеп,
Алабута баскан кырларда.

Ялгыз башым… Ник аш түгел ашым?
Күземдә яшь, эчтә сызлавык шом,
Ишетелә этләр өргәне…
Мин шул илдә – кара болыт иңдә,
Кем ул дәшә дегет кебек төнгә –
Капкасына башны терәдем.

Еракларда туплар гөрелтесе!
Чаба якташ – кәфен төсле йөзе –
Яу кырыннан туган ягына.
Юк, ул түгел, җаны кайта очып,
Зират үләннәре ала кочып,
Елый, елый, елый якында…

10.08.2023

ХӘРАБӘЛӘР ӨСТЕНДӘ

 

Җир тетрәүдән җимерелгән Каһраман Мараш тумасы дустым Фатих Кутлуга

 

Дустым Кутлу!

Ничек анда хәлләр?

Нинди хәбәр килә Мараштан?

Ышык эзләп чумганмы ул җиргә,

Әллә инде күккәме ашкан?

Исеңдәме, тораташтай калып,

Без ишеттек яман хәлләрне:

Җирне үпкән афәт.

Шәһәр өсләп

Узган ахырзаман шәүләсе.

Комнан ишкән баулар тау булыр бер!

Туган йортың булыр хәрабә.

Син еларсың: “Әни кайда, әни?!”

Аһ-зар йөрер ике арада.

Һәр кайгыны уртаклашып булмый…

Күреп бары үзәк өзелә.

Күңел үзе тоташ бер хәрабә.

Әни, дисең, әни…

Эзлиләр…

Таш астыннан тавыш ишеткәннәр…

“Әни тавышы, дисең.

Таныдым!”

Олы югалтулар кагылды да

Без табылдык.

Син дә табылдың.

 

Фәрештәме, кошмы, бер сабыймы

Безнең хәрабәләр өстендә?

Күз яшендә Өмет канат җилпи, –

Үзе хәлсез, үзе кечкенә.

07.10.2023

АЛТАЙДА

Алтайда мин, карендәшләр белән;
Тауга мендек, үзәннәргә төштек.
Уч тутырып салкын чишмәләрдән
Ташлар моңы сеңгән сулар эчтек.

Зәп-зәңгәр күк. Тәңре елмаюы.
Түбәләрдә ап-ак томан куе, –
Сарылды ул иңгә җилән сыман…
Таралмасын сиздем еллар буе.

16.10.2023

 

***
Салмак кына кереп китте алар
Көзге каеннарның арасына.
Сүрән кояш, калышмаска теләп,
Эзләренә басып бара сыман….

21.10.2023

 

***
Көзге бакча… Кышка инде көйләнелгән –
Бер нәрсә дә калмаган күк үткән җәйдән.
Мин дә очып китәм хәзер дигән кебек
Өй каршында нарат мәгьрур канат җәйгән.

11.11.2023

КАЙТАСЫ БУРАННАР

Узуга ук күз ачкысыз буран,
Ай да чыкты – җәйдән аерылган.
Гаҗәпләнеп аңа карап торам,
Иңеннән

кар койган

каен сыман.

Кай якларга китте кар өере?
Кай кырларда йөри икән дулап?
Ыңгырашып кайтып керер кире,
Каршыларбыз аны ике куллап…

Юллар тузаныннан каралып ул,
Кайтып ятар безнең урамнарга…

Янган тимер исе килер бераз
Илгә кайтарылган бураннардан.

25.11.2023

 

АЮ ЭЗЕ ЧУАРЛАГАН КЫРДА

 

Төн дә кебек иде, өн дә кебек –

Мин югалдым карлар эчендә.

Үз-үземне кызгандым мин – җебек! –

Калмас җирдә тиздән эзем дә.

 

И дулады буран бик якында,

Ни әйтергә теләп гүләде?

Адашырга тиеш идем монда…

Адашмадым. Хәтта үлмәдем.

 

Ап-ак карлар төнлә кара сыман…

Шомлы тынлык – төпсез мәгарә!

Авызында язу карасыннан

Тернәкләнгән сәер шәүләләр.

 

Аю эзе чуарлаган кырда

Мин таландым явыз этләрдән.

Кулда – җәпле таяк. Егылырга

Димәк әле вакыт җитмәгән.

26.12.2023

НӘВАИ

Үзе шагыйрь, үзе вәзир булган,
Даны таралмаган кайларга….
Даһига да кыен булса кирәк
Тарихта үз урынын сайларга.

Энә белән кое казучы да
Мәҗбүр кайчак кылыч айкарга…
Шагыйрьләр чук бүген, Нәваи юк,
Әмирләр күп, тик юк Байкара.

16.01.2024

***
Кытыршы җил кагылды да яңакка,
Үтте инде… Хәзер менә таң ата.
Бар да үтә. Хәтта үлем дә үтә,
Һәм эзендә үлән шыта азакта.

23.01.2024

***

Этелсә дә, төртелсә дә,
Талант барыбер талант –

Күпме генә таланса да

Канат яра кабат.

24.01.2024

***
Дуслык ул нарат шикелле –
Яшьлектә куе үсә.
Еллар үткәч өч-дүрт ботак
Шыгырдый җилләр иссә.

13.02.2024

АВЫЛДАН РЕПОРТАЖ

Тагын табут кайткан.
Япь-яшь егет.
Бахмут тирәсендә атакада
Җиргә ауган.
Андый хәлләр була
Туган җирне ярсып саклаганда….
Авыл зиратында халык, халык!
Егет яшь бит!
Яшь һәм шулкадәр җәл.
“Ватан өчен!” – дип ярсыды түрә,
Шырык-шырык көлде янда әҗәл.
Дүрт-биш солдат күккә мылтык атты.
Һәм табутны гүргә качырдылар.
“Горурланам!” – диде ана.
Атасына
Тәре төшкән мидәл тапшырдылар.

22.01.2024

 

БАЙМАК

Рифат Даутовның кырыгына

Гыйнвар суыкларын басып киткән,
Күңел казаннарын кайнаткан,
Кичекмәстән бездән җавап көткән
Җан өшеткеч хәбәр Баймактан…

Җил чәчкәннәр белсен – алар бер көн
Зәһәр давылларга тап булыр.
Төркем түгел,
Ил эзләр үз иркен!
Һәм, әлбәттә, ул бер табылыр.

Туган җиргә ауган япь-яшь егет
Юккамы соң гомерен кыйратты?
Ул Ватанга өмет баглады бит!
Каршы алды авыл зираты.

Сынды кылыч, димме? Шул булды эш…
Ишетелми һичбер тавыш-тын.
Ләкин мин бит дастаннардан таныш
Каһарманлык белән кавыштым!

Атсыз калган чорда ат казанды,
Ил юлында ауды балагыз.

Тапталганда сыңар башкорт каны,
Сез башкортка мине санагыз!

01.03.2024

 

 

Көзге шигырь

***

Аһ,  син көз!

Күңел үзгә…

Тезләнәсе килә сары яфракларда…

Үз кешеләр ерагая бара,

Күңел төшә, бәлки, ятракларга?

Аһ, син көз!
Төсләр үзгә…
Кып-кызыл ла Миләш тәлгәшләре.

Мин Өрәңге булып басып торам,

Һәм озатам көзге кәләшләрне.
Аһ, син көз!
Син тик сүз лә…

Син бары тик фасыл!

…ул үтәчәк.

Кызыл керфекләре калгый әнә,

Күзен кыса миңа бер гөлчәчәк.

Көзге шигырьләр

Көзге шигырьләр

 

****

Хат язган ул төнәгенәк:

“Син миңа беркем түгел!”

Көлсәң көл, еласаң ела…

Һичьюгы – егыл да үл!

 

Йолкып атыйм йөрәктән, дип

Кулым түшемә тигәч,

Сизендем – йөрәгем күптән

Аны эзләргә киткән.

 

Әкрен генә иңләгәндә

Ике каен арасын,

Буш күңелем белән тоям

Аның сары карашын.

 

Йөрәгемне тиргәп барам,

Йөремсәк шул, биләмче…

Урап кайтыр микән инде

Кара көзләр килгәнче…

 

Бер йолдыз дерелди тышта,

Өшүе ишетелә…

Нишлим соң – хәтта алтмышта

Бер кем буласым килә.

 

****

Коңгырт күзе гел исемдә…

Кыйгачланып төшкән чәч…  –

Тонык томанга төренә

Сыман озак күрмәгәч.

 

Көндәлек сәлам күндердем,

Җылы сүз көтебрәк.

Кара такта. Салкын тавыш.

“Сиңа миннән ни кирәк?”

 

Чайкалып куйды өрәңге –

Шигыремнең әсире.

Көзнең адашкан яшенен

Куеныма яшердем.

 

Ком коелган сукмаклардан

Эзләгәндә җылы эз,

Аз гына шаян караштан –

Көз бит, көз!  – тереләбез.

 

Юкса берни дә кирәкми.

Ул үзенә, мин үзем.

Кысыр өмет кенә күздә,  –

Шул хасияте бар көзнең.

 

ИШКӘКЧЕ

Баш очында зөбәрҗәт күк йөзе

Китеп бара йөзеп көлә-көлә…

Түгәрәк күл… Әйтерсең лә көзге,

Кершәнләнеп томан йөгертелгән.

 

Соңарган көз ямансулап тора.

Мин ишкәкче бүген, теге ярга –

Тау ягына каегымны борам,

Һәм уралам ап-ак томаннарга.

 

Көзге иртә

 

Авыл читендә кечкенә өйдә –

Югары очта, ут юк, шомлырак.

Түбәләр буйлап – калай түбәләр! –

Нәрсәдер үтте, үтте шыбырдап.

 

Ниндидер тавыш – тонык гөрелте,

Һәм кемдер шәмгә ут элдермәкче…

Кымшанып куйды кара үрмәкүч,

Аннары тагын төнгә төренде.

 

Кайдадыр ялгыз каз каңгылдады.

Тавышы калын-куе-сиртмәле.

Нәни бер болыт тәрәзгә кунды –

Ирене дымлы, күзе иртәнге.

***

Амбар тулы иген.

Бер карт эчтә

Кагыла сак кына ашлыкка.

Караңгы кич…

Бармак арасыннан

Һәрбер бөртек җиргә ашыга.

 

Икмәк

 

Татлы тәм бар ипекәйдә.

Төшендем мин яши-яши:

Кеше аңа үз өендә

Сөенечен кушып ашый.

 

Ачы тәм бар ипекәйдә.

Карусыз гомер юлдашы:

Шуның өчен аңа кеше

Көенечен кушып ашый.

 

Бер тәм калмый ипекәйдә.

Язмышыңда — соңгы ашың:

Ул сиңа күченә тып-тын,

Син җир белән кавышасың.

*  *  *

 

Чылана яңак. Яңарып,

Пәрәвез йөзгә сылана.

Чалыма кемдер  баш ия…

Яшь кызлар күзгә чалына.

Аккош күле

 

Җикән камыш пышылдады тын гына:

“Ни эзлисең син дә монда ялгышып?

Уем-уем  эзеңә көз сыенган,

Колагыңда соңгы аккош тавышы”.

 

Йөзмә утрау ярга килеп сарылган, –

Шиңгән инде күптән яшел җилкәне.

Каеннарның тамырлары кымшана,

Күреп кара елан йөзеп килгәнне.

 

Иелгәннәр күлгә сырхау чыршылар –

Ни күрергә тели алар көзгедә? –

Гүя дөнья су төбенә юнәлә…

 

Аккош чаңрый… Аннан тагын өзелә,

Бәрхет төнне ертып гүя тавышы.

 

Акрын гына пышылдаша камышлар:

“Аккош күле… Аккош күле… сагышлы,

Күптән инде ташлап киткән аккошлар…”

 

Бакаларның җыры монда төс инде, –

Күккә аша, болытларга эленә.

Соңгы аккош… Соңгы аккош… авазы

Колагымда түгел, ахры, телемдә…

 

 

Кирмән

Үрмә гөлләр чорнап алган кирмән

күз күрмәгән ерак якларда

нинди сере белән – нинди сихер? –

тартты мине, гүя саклады

мең дә бер кичәнең кан уйнаткан,

гел кичеккән соңгы мизгелен.

 

Зелпе үскән яшел үзәннәрдән

ак коланнар чапты тезелеп.

 

Буаз болыт тиеп үтте саксыз

якты кыяларның очына.

Яңгыр тамчылары сикереште

тере-түм-түгәрәк-кечкенә.

 

Яшел хәтфә сарган кара кирмән!

кыя киртләченә ябышкан…

Өстән әхрам, эчтән сукыр төрмә,

кош оясы сыман ул тыштан.

 

Карап торам астан. Күңелем буш,

сискәнергә әзер. Ни көтәм?

Бичара кош, үксез, исемсез кош

очып чыгар кайсы төннектән?

 

Тоткарлар бит чәнечкеле гөлләр…

Энәләргә төренеп, үзе дә

кып-кызыл бер гөлгә әверелер ул,

Һәм сикерер минем эземә.

 

 

Җил таныды безне

 

                   Көз матур гына бер җәйге иртәдә килеп җитә.

                                               Мөхәммәт Мәһди.

Офыктагы учак ялкыны

и дөрләде капшап күк йөзен.

Таң сызылды, йотты яктысы

өметемнең сүрән йолдызын.

 

Янәшәдә урман. Тып-тын ул.

Кулны салып башың астына,

нишләп ятам монда, җиде ят…

Ә күңелем кая ашкына?

 

Юл бик озын сыман иде бит!

Мин сак кына сине уяттым.

Басу калды артта чайкалып.

Янәшәдә урман.

Бик якын.

 

Кайнап торды үлән ул көнне.

Урман авызында күренде

ялгыз поши –

карт ул, карт инде, –

чал кояшка карап йөгенде.

 

Җил таныды безне, эндәште.

Сиздеңме син? Нинди сүз икән?

Ике яфрак тамды тын гына

өрәңгенең сары күзеннән.

Поэзия

.

Ышаныч

Ышаныч

Томалаган кара болыт…
Сиздерми һәм бик сак кына
Кояш үтеп керә барыбер
Туган җирнең туфрагына.

Элекке бабайлар сыман
Җиргә куеп колагыңны,
Ишетәсеңме, җылы иснәп,
Бөҗәкләрнең елаганын?

Анда гел кысыр хәрәкәт, –
Шулмы күңелне җилкетә?
Ә өстән энә карагы,
Кигәвеннәр очып үтә.

Таралыр ул кара болыт!
Кояш чыгар, һәм челтерәп
Ләйсән явар сөенеч булып, –
Фәкать ышанырга кирәк.

Гөл ачылыр, су яктырыр,
Гел яңача балкыр төсләр.
Яфрак астына күченер
Мең күзле бу үрмәкүчләр.

Ләкин бүген хәлләр хәтәр,
Күренми бер терәге дә…
Таянасы калды бары
Һәркемгә үз йөрәгенә.

“Идел” журналыннан, №4, 2018

Ркаил Зәйдулла: Сәхнә җене
Рубрика: Яңалыклар

«Идел» журналының апрель санында шагыйрь Ркаил Зәйдулланың сәхнә белән, театр сәнгате белән бәйле шәхесләргә багышланган шигырьләре басылып чыккан иде. Аларны сайт укучыларыбызга да тәкъдим итәсебез килә.

Бозваткыч

Марсель Сәлимҗан истәлегенә

Яз сулышын ачып яр өстенә,

Үтеп китте яннан бозваткыч.

Кемгә куанычтыр, кемгә – сагыш…

Үтте инде…

Калдык озатып.

Арчылды су. Калкындылар эздә

Такта кисәкләре; чүп-чар да

Кул чукларын селкеп кинәнде бер –

Канат алган сыман очарга.

Офыкларда бозлар гөрелтесе.

Таныш аваз… Елак кыш иде:

Бозваткычның корыч янбашына

Минем борт та килеп ышкылды.

Көләч чаткылары күктә хәзер,

Сүнгән көле ява чәчемә.

Кораб җаны китә!

Коткарыгыз…

Китә сандугачлар яшендә.

Бозлар гөрелтесе…

Безнең язмыш

Шушы тамашага бәрабәр:

Галиябану мәңге сыктар монда.

Фәрештәне капшар Әлмәндәр.

Ташу көтте күпме кеше ярда –

Үтеп китте яннан бозваткыч.

Һәм буталды елның фасыллары:

Бетмәс-төкәнмәс яз…

Озак кыш…

Пәрдә

Шамил Закир истәлегенә

Карыйсың кайчак тирәңә –

Уенмы, чынбарлыкмы?

Кемнәр генә укый ала

Тәкъдир сузган ярлыкны?

Кайчак өскә чөеләсең,

Китәсең түбән төшеп.

Һәм бер көн рампалар сүнә.

Чынлап ябыла ишек.

Бер мизгелгә эзең кала

Сәхнәнең тузанында.

Дус күргәнгә шул да җитә

Йөрәге сызланырга.

Кайсы болыннарның исен

Китердең, җил, бу кичне?

Ул сине ишетмәс инде –

Ут сүнде, пәрдә төште.

Сәер уен

Ренат Таҗетдинга

Ул сәхнәгә яшәргә дип килде.

Тормыш сыман сәер уен бу, –

Гасырлардан клгән татар гаме

Йөрәгенә аның сыенды.

Ул хан булды монда, тәхет тотты.

Һәм кол булып ятты тупсага.

Тик йөрәге аягүрә калды

Өметләрне упкын упса да.

Ул сәхнәдә ат уйнатты безгә,

Хыялдагы гаярь аргамак

Түшәмнәрне алып күккә ашты,

Очты йолдызларны аралап.

Ул үзенең күңел нуры белән

Тоташтырды ерак елларны.

Елый-елый көлде тамашачы,

Көлә-көлә аннан елады.

Ул яшәде, ә без уйнаганбыз

Төшенмичә уен серенә.

Баш иде ул, бөкре мәхдүм сыман

Ил сагышын салып иңенә.

Ул сәхнәгә яшәргә дип килде,

Һәм яшьнәгән кебек яшәде.

Яшәячәк! – югалганчы тәмам

Җирдә соңгы татар җәсәде.

Мөсафир

Әзһәр Шакирга

Яланаяк чыгып киткән өйдән, –

Йолдызларга кадәр юл озын.

Өметен ул бишмәт итеп кигән,

Әлегәчә тоя җылысын.

Мең елларга бу сузылган юлны

Соры биштәренә сыйдырып,

Тыкырыкка туктаган ул – олы! –

Татарга тиң тыйнак тыкырык.

Чигәсендә юлның ак тузаны,

Керфегендә төннәр сөреме.

Читтән генә күзәтәбез аны:

Бер дәрвишме? Ханмы? Бүреме?

Кузгалабыз бер мизгелгә язын,

Тартылабыз аңа ерактан, –

Безгә калдырасы һәр авазын

Чык тамчысы таңның чылаткан.

Яланаяк чыгып килә илдән –

Йолдызларга кадәр юл озын.

Иңнәренә язмыш галәм өйгән,

Һәм сагышның салган олысын.

Азат дәүләт

Хәлим Җәләйгә

Сәхнә тар ул – безнең күңел кадәр.

Киң дә була кайчак – ил хәтле…

Күккә тоташа ул – Хәлим Җәләй

Укыганда ярсып Зөлфәтне.

Көтү-көтү кошлар күтәрелә,

Түтәлендә сына сабаклар.

Кабаланып юллар юлга менә,

Безнең үткәннәрне кабатлап.

Хәлим Җәләй сөйли. Тавышында

Әллә өмет… әллә… белмим ни…

Офыктагы актык йолдыз кебек

Күккә ашкан кулы дерелди.

Галәм сагышына күчә аваз,

Кузгата да кичке тузанын,

Сиздермичә сыза аңыбызга

Яшәү белән үлем ызанын.

Әйтерсең бу – борынгы бер камлау,

Әйтерсең бу – серле бер әфсен:

Учларына салып суза безгә

Азат дәүләт – татар сәхнәсен.

Сүз остасы

Илдус Әхмәтҗанга

Кара кәчтүм-чалбардан,

Чем кара кәләпүше…

Кыяфәт йончу – арган,

Ә болай – якты кеше.

Күбәләге муенда

Ахры кара ефәктән,

Очаргамы җыена…

Кем очарга өйрәткән?

Кара түфли аякта,

Биеп китәр шикелле

Еракка – иркен якка!

Тик китүе икеле.

Күкрәк читлеген ачып

Сүз!

Сүз!

Сүз!

Уйный яшен.

Елый бер тешсез карчык,

Тыялмыйча күз яшен.

Сүз… сүз… сүз… Тагын кемнең

Ул соң үзәген өзгән?

Карчыкның нәберәсе

Кычкырып көлә бездән.

Кара күчтүм-чалбардан.

Кып-кызыл яна колак.

Тавыш ташлана ярдан! –

Барыбер исән кала…

Юк, үлмибез. Үлмәдек!

Яшибез әле чак-чак.

Ак җилкәндәй күлмәге…

Һәм йөзе, әлбәттә, ак.

Сүз! Сүз!

Түз, йөрәгем, түз –

Тауга менде тавышы,

Анда – карлы түбәдә

Тәңре белән кавышты.

Мәртәбә

Дания Нурлыга

Бу дөньяда урын алу кыен.

Дөнья – сәхнә. Ә без уенда.

Кем сыена аулак бер почмакка.

Ә кем алкышларга коена.

Һәркемгә дә үз уены лаек,

Өлешеңә тигән урының.

Кайда басса, шунда ут уйната.

Бу – яшәве Дания Нурлының.

Онытыла уен – ялган комар.

Бөтен җиһан шунда яктыра.

«Тәңре биргән зур мәртәбә», – диеп

Язган Тукай, бәлки хактыр да.

Йөрәгенә төйнәп үз кайгысын,

Сискәндереп соң кат халыкны,

Язмышына баш бирмәгән хатын –

Ул Мөхлисә булып калыкты.

Намазына баскан – ак намазлык…

Сагынмалык ак шәл ябынган.

Ана булып бүген кул изи ул,

Әйтерсең лә безгә юл эзли ул

Мәңгелекнең якты ягыннан.

Йолдыз тузаны

Фәридә Сафинага

Яшьлек узды, әмм сөенечләр

Беркайчан да читләп узмады:

Шатлык яше кунган керфекләрдә

Җемелдәде сәхнә тузаны.

Онытыла кайчак чынбарлык та.

Мин дә кайчак уйныйм ләбаса!

Гүя канат үсә иңбашларга,

Җил-давыллар әгәр янаса.

Син көлгәндә – дөнья көләчләнә,

Син моңайсаң – үзәк өзелә.

Син менгәндә могҗизалы сәхнә

Күтәрелә өскә үзе дә.

Мәйсәрәнең гүзәллеге белән

Биләп алдың минем күңелне,

Шул сурәтең күзем карасыннан

Яшем белән бергә түгелер…

Мәңге узмый торган яшьлек бит ул!

Аерса да гомер ызаны,

Сагыш яше кунган керфекләрдә

Җем-җем итә йолдыз тузаны.

Әлфия апаның соңгы концертында укылган шигырь.

 

Атлар чаба карга батып…
Әлфия Авзаловага

Карлар күмгән ул еллардан
Саркыла соң нинди моң?
Кем көлгәндер, кем елаган…
Күңел! кайсын сагындың?

Менә тагын аваз килде,
Булса да юллар ерак:
Офыклар анда киң иде,
Һәм карлар да яктырак. Алга Әлфия апаның соңгы концертында укылган шигырь.

Киләчәккә хат

Сәлам, Такташ! Бүген офыкларда
эзләгәндә синең чалымны,
агарды да шәфәкъ,
тагын миннән
сәмави нур читкә агылды.
Күк иңләргә яратылган жаның
моңсуланып аска күз атты,—
күмә карлар синең канап-канап
җирдә өстерәлгән канатны.
Илаһи бер моңга төренгәнсең Алга Киләчәккә хат

Кайсын Кулиев, балкар шагыйре. Татарчага аудардым.

 

***
Бу өй миннән соңра да күп торыр,
Вә бу тирәк тә, аумый, күп яшәр.
Минсез дә икесенә җил орыр,
Минсез дә өсләренә кар явар.

Мин бу өйнең утында җылындым,
Тирәк тә күк иганәсен бирде,
Мин икесен дә куанып күрдем,
Аз булса да, инсан, яшәр җылың!

Бу өй башкаларны да ашырды,
Вә бер көн бер мине дә ашырыр.
Бу тирәкне мин күреп яшәдем,
Мине күрмичә дә ул күп яшәр.

Ркаил Зәйдулла, көзге яңгыр, Хәтер көне

Ркаил Зәйдулланың Хәтер көне уңаеннан язылган бер шигыре. Иптәше Хәтер көненә чыкмаган… Шагыйрь аны Ульян каласында әдәбият сөючеләр белән очрашуда укыды.